Vrijwilligheid OR-leden

  • Harimau

    Beste OR collega?s

    Je ziet ze volgens mij wel in elke ondernemingsraad. OR collega?s die alleen in de raad zitten om er in te willen zitten. Als je ze hoort is dat omdat ze zich verslikken in een slok koffie. Ik erger mijzelf mateloos aan dit soort collega?s die zich nergens in ?willen? verdiepen, en het werk aan andere overlaten. Onderwerpen als competentie e.d. worden onder het mom van ?alles op basis van vrijwilligheid? opzij geschoven. Mijns inziens dekt de ?vrijblijvendheid? waarop de OR-leden in de raad zitten, niet de complexiteit van OR zaken die tegenwoordig op de OR-en afkomen. Willen ?we? de belangen van de werknemers, en het bedrijf in de toekomst zekerstellen, zal naar mijn mening de vrijblijvendheid -welke ook door de WOR in stand wordt gehouden- dienen te verdwijnen. Ik zelf ben er een voorstander van dat er wettelijk zaken geregeld gaan worden zoals:

    ? OR leden meer tijd krijgen voor hun werkzaamheden.

    ? Moeten voldoen aan competentie en profielschetsen.

    ? Verplicht kunnen worden tot het volgen van opleidingen.

    ? Tussentijdse verantwoording dienen af te leggen voor wat zij gedaan hebben. (en dan bedoel ik niet dat zij niet meer door de leden gekozen zullen worden aan het eind van de rit, omdat ze niets gepresteerd hebben)

    ? Zij ook aan voortgangsgesprekken en beoordelingen moeten voldoen.

    ? Etc.

    Ik laat de discussie hoe dit dan allemaal zou moeten even buiten beschouwing. Het gaat er mij hier alleen om, om de vrijwilligheid een halt toe te roepen. Verder ben ik van mening dat de OR leden op basis van bovenstaande ook een andere status dienen te verkrijgen. Ook deze discussie wil ik hier buiten beschouwing laten. Het door mij geschetste ?probleem? heb ik nu al van verschillende OR-en gehoord, en ik ben benieuwd hoe jullie daarover denken, en wat jullie ervaringen daarmee zijn.

    Groetjes,

    Harimau

  • Irene

    Hallo,

    Vrijwilligheid OR-leden

    Auteur: Harimau (—.cable.wanadoo.nl)

    Datum: 31-10-2005 12:48

    Beste OR collega’s

    • OR leden meer tijd krijgen voor hun werkzaamheden.

    - OR leden moeten meer tijd krijgen wanneer zij reeel aan kunnen tonen dat zij dit

    ook daadwerkelijk nodig hebben. Dat kan door aan te tonen dat meer uren meerwaarde heeft voor de beslissingen en de termijnen bijvoorbeeld. Ook kan dit door het nemen van initiatieven. Laat zien wie je bent als OR en geef op veel manieren de OR een smoel.

    • Moeten voldoen aan competentie en profielschetsen.

    Mag nooit. Hiermee ontneem je een grote groep medewerkers de kans om met het leuke en interessante OR-werk bezig te kunnen. Niet alle medewerkers praten vanuit hun verstand maar en behoorlijke groep en dan met name die welke niet zoveel gestudeerd hebben praten vanuit hun buikgevoel. Een prima combinatie die elkaar goed aanvult. Zou ik persoonlijk niet willen missen. Wel ben ik van mening dat je OR leden niet alleen kennis bij moet brengen maar zeer zeker ook vaarigheden. Op die manier krijg je een prima team met veel verschillende vlakken van vaardigheden en op het gebied van kennis.

    • Verplicht kunnen worden tot het volgen van opleidingen.

    Mee eens. Maar in de zeven jaar welke ik nu werkzaam ben voor de OR heb ik het nog niet meegemaakt dat ik mensen hiertoe moest dwingen. Met veel plezier gaan ze elke keer weer naar een training. Wel is mijn ervaring dat een twee daagse meer oplevert dan een drie daagse.

    • Tussentijdse verantwoording dienen af te leggen voor wat zij gedaan hebben. (en dan bedoel ik niet dat zij niet meer door de leden gekozen zullen worden aan het eind van de rit, omdat ze niets gepresteerd hebben)

    Wij werken in commissies. Deze leggen middels een evaluatie twee maal per jaar verantwoording af aan elkaar en aan de gehele OR. Ook de commissie dagelijks bestuur. Aandachtspunten die hierbij naar voren komen worden meegenomen naar de volgende training zodat dit op korte termijn opgelost kan worden.

    • Zij ook aan voortgangsgesprekken en beoordelingen moeten voldoen.

    Is mogelijk, maar sterk groepsafhankelijk en ervan uitgaande dat het DB dit oppakt DB afhankelijk.

    • Etc.

    Spreek personen erop aan. Erger je niet maar zeg gewoon wat je op je hart hebt. Welliswaar constructief, maar helder en niet beschuldigend. Op deze manier voorkom je al een hoop ergernis.

    Het is overigens voor groepen (lees commissies) gemakkelijker om ergernis aan te geven dan individueel. Tenminste dat is mijn ervaring. En wanneer er veel van deze missers aanwezig zijn in een OR-groep zou ik een vaardigheidstraining persoonlijke effectiviteit organiseren. Behoorlijk confronterend, maar tevens erg verfrissend en een prima middel om te komen tot uitspraken om vervolgens te komen tot een uitstekend team van mensen.

    Echter: vergeet niet dat je het te maken hebt met een groep medewerkers die maar een paar uur per week met elkaar werken.

    Groet, Irene

    -

  • Ad de Beer

    Ze zijn gekozen en moeten herkozen worden. Functioneren ze niet dan worden ze niet herkozen.

    In Den Haag zitten 150 niksnutten onze belastingscenten te verspillen, daar zeg je toch ook niks van?

    Je mag nooit iemand zijn democratische recht op passief kiesrecht af nemen door competenties verplicht te stellen. (Hoewel, dan hadden we Wouter Bos alleen maar in sesamstraat en de efteling gezien).

    Ad

  • Dirk.D.

    Beste,

    • OR leden meer tijd krijgen voor hun werkzaamheden:.

    Of de tijd nemen, het geven van tijd is iets anders dan het gebruiken..,

    • Moeten voldoen aan competentie en profielschetsen:

    Nou nee, Irene heeft het over het “buik gevoel” vaak zijn de wat minder aktieve/geschoolde OR leden wel goed in de “kritische noot” en door hun onkunde/angst/niet begrijpen, zorgen ze voor een betere vraagstelling en uitdiepen van onderwerpen

    • Verplicht kunnen worden tot het volgen van opleidingen.

    Geheel mee eens, zowel op doel als kennis en vaardigheid gericht..(3 dagen is dan veel te weinig/ eventueel 5 is nog te min)

    • Tussentijdse verantwoording dienen af te leggen voor wat zij gedaan hebben:

    Als het “normaal” is gebeurt dat ook, niet alleen commissies maar ook individueel, heeft te maken met afspraken welke je moet houden…

    .

    • Zij ook aan voortgangsgesprekken en beoordelingen moeten voldoen.:

    Nou nee, wie zou dat moeten doen,?.. het zijn allemaal “vrijwillegers” en de een is niet de ander

    • Etc:

    Een beetje minder burokratie en meer begrijpen wat de “belangrijke” punten zijn scheelt weer heel veel werk, dus blijft over ___ scholing en training en zo nu en dan eens een “knallende ruzie” zowel met de bestuurder als met de mede OR leden dan klaart de lucht weer op (wel zorgen dat die “ruzie” over iets “zakelijks” gaat en niet persoonlijk wordt)

    M.V.Gr.

    Dirk.D.

  • marijke N

    Beste Harimau,

    Ik denk dat dit voor veel OR-en (groot of klein) wel herkenbaar is. Het is ook wel eerder onderwerp geweest op een OR-prikbord. Persoonlijk heb ik daar ook ervaring mee en herken ook het gevoel daarbij. Wat de motieven van dergelijke leden zijn kun je alleen maar raden(status, nieuwsgierigheid, je hoort nog eens wat wordt wel eens gezegd, plezierige geneugten van een cursus?), maar misschien zijn sommige onderwerpen gewoon te ingewikkeld voor sommige OR leden?

    De essentie van de WOR is echter invloed uitoefenen op de zeggenschap van de onderneming en dat doet toch de gehele OR en niet die paar leden of het lid dat zich onttrekt aan zijn of haar taken?

    Zoals vorige prikkers ook al aangaven blijft het een kwestie van verkiezingen, kandidaten en gekozen worden.Iedereen mag zich kandidaat stellen maar het is uiteindelijk de achterban die zijn OR leden kiest.Verder is mijn ervaring dat het goed is dat alle afdelingen van een bedrijf vertegenwoordigd zijn binnen een OR en dan ontstaat er vanzelf een verschil in kwaliteiten/kennis en betrokkenheid bij onderwerpen.Je kunt m.i. niet van te voren eisen stellen aan competenties.

    Binnen de OR kun je dit proberen op te lossen door taken te verdelen, iemand aan te spreken bij niet goed functioneren (dagelijks bestuur), vragen te stellen tijdens de vergadering (wat is jouw mening, die van je afdeling, wat leeft er bij jou op de afdeling etc.) hoewel dit ook niet altijd werkt. Ik heb wel eens ervaren dat je iemand een taak geeft en dan nog steeds “achter de broek” aan moet zitten en uiteindelijk toch zelf het werk moet doen.

    Misschien op een training een onderdeel kwaliteiten en teamrollen van de OR-leden invoeren?

    Ook zijn er veel OR-en die kampen met een gebrek aan kandidaten en zijn al blij als er geen vacatures zijn, hoe meer eisen en voorwaarden je stelt hoe moeilijker het zal worden om een volledige OR te krijgen.

    Iemand die werkelijk niet vooruit te porren is krijg je ook met alle energie die er insteekt niet in beweging.

    En ach ergert u niet , verwondert u slechts……

  • Hen

    • OR leden meer tijd krijgen voor hun werkzaamheden.

    Dat hangt er van af. De WOR geeft aan dat ze zoveel tijd horen te krijgen als redelijkerwijs nodig. Is de OR geneigd te volgen en m.b.v. bv. externe ondersteuning van deskundigen zaken te beoordelen, en dus niet actief vooraf mee te denken, dan zal er minder tijd nodig zijn dan wanneer je een actief meedenkende OR hebt.

    • Moeten voldoen aan competentie en profielschetsen.

    Wat ik met een voorgaande opmerking eens ben: dit kan niet bij gekozen personen. Regering en gemeente- en provinciale raadsleden voldoen ook niet aan competenties. Wat m.i. wel kan is, dat er profielschetsen worden opgesteld en dat er bij verkiezingen dan een goede lobby komt, maar uiteindelijk bepalen de kiezers wie gekozen wordt. Als je dat wilt, kun je niet volstaan met verkiezingen. Dan zul je aan werving en selectie moeten doen. Dan zal een groot deel van de medewerkers buiten de boot vallen. En wie zegt, dat jan met de pet niet over hele goede inzichten kan beschikken op het werk, ook zonder opleidingen gevolgd te hebben en competenties te beschrijven?

    • Verplicht kunnen worden tot het volgen van opleidingen.

    Dan heb je wel werkgevers nodig die die opleidingen faciliteren. Dan zou er m.i. eerst eens meer gelet moeten worden (sancties bij niet naleven van een WOR) op werkgevers, dat ze de WOR naleven,

    a) door ueberhaupt een OR in te stellen (hoeveel bedrijven in Nederland zitten nog steeds zonder OR, omdat ze het simpelweg met goed fatsoen niet voor elkaar krijgen),

    b) door als ze een OR hebben, te beginnen met de simpelste faciliteiten: de uren voor vergaderingen en de voorbereiding in werktijd, met documenten die op tijd zijn afgegeven zodat er tijd voor is om ze op een goede manier te kunnen bekijken, eventueel met behulp van een externe deskundige

    c) door scholing toe te staan (!) en niet te appelleren aan de kosten die het met zich meebrengt, of de handen aan het bed die hiervoor ingeleverd moeten worden, enz. en daarmee in te spelen op de gemoedstoestand van medewerkers.

    Ik heb ook nog geen or-leden (enkelen slechts, dat waren hoger opgeleiden; sommigen denken dit soort scholing niet nodig te hebben) meegemaakt die niet op scholing willen. Meestal kom ik tegen dat de werkgever scholingsdagen tegenhoudt.

    Dus: verplicht eerst de werkgevers (maar waar heb ik het over: de WOR verplicht al) om niet moeilijk te doen over OR-scholing; zet hier eventueel sancties op.

    • Tussentijdse verantwoording dienen af te leggen voor wat zij gedaan hebben. (en dan bedoel ik niet dat zij niet meer door de leden gekozen zullen worden aan het eind van de rit, omdat ze niets gepresteerd hebben)

    Dat doen OR-leden toch al door hun verslagen openbaar te maken? Tenzij, ook hier weer, de bestuurder dit weer tegenhoudt, wat te vaak gebeurt. Of via nieuwsbrieven. En via achterbanbijeenkomsten.

    • Zij ook aan voortgangsgesprekken en beoordelingen moeten voldoen.

    Ok, mits deze onderling gehouden worden, d.w.z. door bijvoorbeeld samen met een trainer jaarlijks te evalueren. Verder moeten OR-leden m.i. elkaar durven aanspreken op zaken, op wat wel en op wat niet goed gaat. Als er een ambtelijk secretaris aanwezig is, kan deze helpen het proces ook regelmatiger te lopen in een eigen OR-vergadering.

    Voortgangsgesprekken en beoordelingen: niet door een bestuurder om er mensen financieel mee af te rekenen. Beloningen, bonussen e.d. passen m.i. ook niet bij een OR-lid (ook niet bij een ambt. secr.), om elke schijn van beinvloeding te voorkomen. Het past ook niet dit te combineren met een beoordeling of voortgangsgesprekken over het eigen werk. Tenminste: als de werkzaamheden gescheiden blijven.

    Om onafhankelijkheid van OR-leden en assen te bewaren: alleen onderling evalueren, elkaar aanspreken op. Wettelijke sancties zijn er niet. (Behalve voor een bestuurder als iemand het wel heel bont maakt. Maar dan nog: heel tricky, want wat is heel bont in de ogen van de een, of van de ander. Aan de rechter om dat te beoordelen. )

    • Etc.

    Hier zou ik willen stellen: een OR zou meer scholing op het gebied van zichzelf profileren moeten volgen –> als de leden krachtiger optreden (ook desnoods dusdanig pittig, zoals Dirk het aangeeft), maar altijd met respect, en zich niet schichtig opstellen, zullen ze merken dat er meer waardering volgt. Dat heeft te maken met processen, die al jaren oud zijn. Dus: durf er als OR te zijn.

    Dat zal niet direct lukken misschien, maar dat is een kwestie van oefenen. Als je het geluk hebt een vaardige trainer te treffen, ben je al een heel eind.

    Als je daarbij dan het geluk hebt, een inspirerende werkgever te treffen, wordt het wel wat. Maar ja, inspirerende werkgevers … speld … hooiberg …? Ze zijn er wel. Er zijn ook bedrijven, organisaties, waar mensen trots zijn om er te mogen werken.

    Bij alles geldt m.i.: per organisatie zal goed geanalyseerd moeten worden, hoe het komt dat de situatie is zoals die is, of deze anders moet, welke keuzemogelijkheden er zijn, welke wel en welke niet wordt gekozen, en op basis van welke criteria je een volgende evaluatie gaat uitzetten.

  • Sybern

    Beste Harimau en anderen,

    Ik ben het met je eens dat vrijwilligheid en vrijblijvendheid vaak met elkaar worden verward. Over de motieven waarom mensen in de OR gaan zijn zeer divers, van betrokkenheid, nieuwsgierigheid tot even niet te hoeven werken.

    De voorzitter van de COR van AHOLD heeft een keer in een interview gezegd dat hij vooraf ‘sollicitatiegesprekken’ voert met mensen die zitting willen gaan nemen in de OR. Dat is hem door vele medezeggenschappers niet in dank afgenomen. Echter als je een OR hebt of wilt zijn die resultaten wil behalen en een rol wil spelen in de organisatie denk ik dat het niet verkeerd is om een profielschets van OR leden op te stellen.

    Hoewel het niet grappig is moet ik elke keer lachen om de vanzelfsprekendheid waarmee gesproken wordt over de kandidaatstellingen en verkiezingen; dat de kiezer bepaalt wie er in de OR komt. Helaas heb ik al vele verkiezingen in diverse organisaties meegemaakt waar niet gekozen hoefde te worden omdat er niet voldoende kandidaten waren. In een aantal gevallen heb ik wel eens gedacht of het niet mogelijk was om collega's de gelegenheid te geven tegen te stemmen. Kandidaten waarvan je bij voorbaat weet dat ze geen bijdrage in het geheel zullen hebben.

    Een van de middelen die volgens mij wel effect hebben is het bijhouden van de actielijst. Mensen met naam en actiepunt benoemen. Voor welke datum moet je welke taak gedaan hebben. Aangezien de notulen incl. de actielijst openbaar zijn zouden collega's kunnen lezen of een OR lid zijn taken wel doet of niet. Overigens worden de notulen lang niet overal gelezen.

    De tussentijdse verantwoording van de OR vindt m.i. plaats door middel van het jaarverslag. Een van de goede punten van WMW vond ik overigens het voorstel om de OR in jaarvergadering verantwoording af te laten leggen aan zijn achterban.

    OR leden en cursussen: Ik denk dat het DB of de ondersteuner/AS van een OR het voortouw zou moeten nemen en inventariseren op welk gebied er aan deskundigheidsbevordering gedaan moet worden. Te vaak heb ik het meegemaakt dat OR leden op cursus zijn geweest en ik op de vraag: ‘ hoe was de cursus?’ als antwoord kreeg; ‘ prima hotel, gezellig aan de bar.’ Ook zal het db kritisch moeten zijn op de inhoud van de cursussen. In alle jaren is de inhoud van de cursussen niet wezenlijk veranderd. De OR mag op cursus, de baas en GBIO betalen, en iedereen is tevreden (zo lijkt het).

    Op het gebied van ondersteuning zal een OR baat hebben bij een ambtelijk secretaris, die in ieder geval betaald wordt om afspraken te bewaken, zaken te organiseren en kritisch te zijn naar de OR.

    Toch kun je je ook afvragen of de stille OR leden niet te lijden hebben onder de dominantie van de sterke/mondige OR leden.

    Kortom, ik zou het ook niet weten…

    Groet,

    Sybern

  • Lida Venema

    100% eens.

    Groet,

    Lida

  • marijke N

    Beste Sybern,

    Het juiste antwoord heb ik ook niet ,maar er borrelen wel gedachtenspinsels en vragen op.

    1. Ik denk dat je wel onderscheid moet maken tussen OR-leden die als ze eenmaal zitting in de OR hebben weinig actief deelnemen aan het OR gebeuren versus het stellen van competentievoorwaarden aan adspirant OR leden, al zal dit wel raakvlakken met elkaar hebben.

    2. Ik ben het met je eens dat een vrijwillige zitting in de OR geen vrijblijvendheid impliceert. Er mag wel degelijk actieve deelneming verwacht worden. Je moet hier als OR lid ook op aangesproken kunnen worden.

    3.Ik kan mij voorstellen dat een (C)OR van een concern met een omvang zoals AHOLD en die internationaal actief zijn of beursgenoteerd zijn ander competenties verwachten van hun OR leden. Er zal veel ingewikkelder problematiek spelen. Zij kunnen echter denk ik ook uit een veel grotere vijver vissen (er is meer kwalitatief beter opgeleid personeel aanwezig dan bijv. een klein productiebedrijf met net 50 personeelsleden waarvan het merendeel op de werkvloer in de productie werkt.

    4. Wie bepaalt dan de competenties? De huidige OR? Maar die is ook gekleurd.

    Er is ooit een vraag op het prikbord geweest aan welke competenties een OR lid zou moeten voldoen. Het werd nogal een lange lijst.

    Wat voor een OR wil je zijn? een “hakken in de sloot type” of overleggend? meedenkend of afwachtend? En welke persoonskenmerken kunnen nog meer een positieve danwel negatieve invloed op het functioneren van de OR hebben?

    Een overheersend of dominant persoon kan ook erg negatief werken evenals een betweter of een “praatvaar” (ik heb nog een oud boekje liggen over discussieren en vergaderen waar dergelijke persoonskenmerken worden beschreven)

    Als je selectief kandidaten kunt bevoordelen dan kan dat doorschieten in “vriendjespolitiek”. Helemaal als je kunt “tegenstemmen” (stel je ziet Pietje wel zitten in de OR maar Jantje is een geduchte concurrent, dan stem je voor Pietje en tegen Jantje) Dit is volgens mij niet conform de democratische beginselen.

    5.De tip van een actielijst vind ik wel een goed idee. Iedereen kan dan aan de gemaakte afspraken gehouden worden.

    6. Ik denk dat veel OR-en het zonder ambtelijk secretaris moeten doen sowieso de kleinere OR-en. Ik denk dat deze OR-en ook geen jaarverslag maken. Een jaarvergadering is een uitstekende mogelijkheid om rechtstreeks aan de achterban verantwoording af te leggen maar niet van het individuele OR- lid. Ik denk ook dat wij als OR dan als team en eenheid naar buiten zouden treden en een eventueel disfunctioneren van een enkel lid “binnenskamers” zouden oplossen.Bovendien als het met een jaarvergadering net zo gaat als bij vele verenigingen en er komt nauwelijks achterban op de vergadering dan heeft dit weinig zin.Hoewel het op een jaarvergadering wel zichtbaar kan worden voor de achterban hoe een ieder in de OR functioneert.

    7. Wat betreft de cursussen ben ik het met je eens, maar is het dan werkelijk zo slecht gesteld met de cursusinhoud op een gemiddelde training? En ach… ook wij zeggen na terugkomst wel dat het gezellig was maar zijn ondertussen wel degelijk serieus aan het werk geweest. Wat betreft de cursusinhoud: er wordt vooraf geinventariseerd bij alle OR-leden en een cursus op maat gemaakt waarbij bedrijfseigenproblematiek aan de orde komt. Bovendien worden teamrollen en competenties en wetgeving niet vergeten.

    Kortom er zijn vele situaties, vele soorten bedrijven en veel verschillende OR-en.

    Er zal ook veel afhangen van de betrokkenheid van een ieder, bestuurder, OR en last but not least de achterban.

    Overigens las ik vandaag de nieuwste OR-Informatie. Hierbij zat een bijlage met het volgende artikel: “Mensenmix maakt OR….. Botsende rollen”

    Wellicht interessant om te lezen in het kader van deze discussie……

    groeten,

    Marijke

  • Irene

    Ik heb nog eens kritisch alle op en aanmerkingen gelezen en kom wederom tot de volgende conclusie.

    Waarom is het zo moeilijk om elkaar aan te spreken op zowel de positieve maar zeer zeker op de negatieve punten. Dit hoeft toch niet altijd in de vorm van een discussie, afzijken (sorry voor het woord) of schreeuwen te zijn. De medezeggenschap schiet hierin vaak tekort. Waar gaat het om?

    Constructief overleg waarbij een ieder in zijn waarde gelaten moet worden. Op basis van gelijkwaardigheid.

    Wanneer teams, ja een OR is namelijk een team van mensen die ook nog eens maar een paar uur per week met elkaar werken, tegen deze problemen aanlopen is het wellicht een prima optie om vaardigheden eens te traingen in plaats van kennis.

    Persoonlijk heb ik enorm goede ervaring opgedaan met een training persoonlijke effectiviteit. In twee dagen was alle lucht geklaard. Zowel de negatieve als de positieve zaken zijn aan de orde geweest onder begeleiding van een erg proffesioneel trainer. Een trainer met hart voor mensen die het heel goed in zijn vingers had. Het kost een paar centen maar daar heb je dan ook minstens twee jaar plezier van.

    Wat kost het de medezeggenschap niet. Al die ergernis, al die discussie over OR-leden in plaats van te praten/denken en doen waarvoor je gekozen bent. Veel negatieve energie die de OR absoluut niet ten goede komt.

    En wanneer je dan na zo'n lange, soms zelfs emotionele dag, lekker aan de bar gaat hangen om samen een lekker wijntje of biertje te nuttigen, komt dit alleen maar ten goede aan het team.

    Groet van een enthousiaste, leergierige, betrokken en OR-gekker ASO,

    Irene